Eén probleem, vier niveaus van interventie
Integratieve psychotherapie kijkt verder dan één enkel denkkader. Ze vertrekt vanuit het inzicht dat psychisch lijden zich op meerdere niveaus manifesteert, en dat elke therapeutische stroming in feite een ander aspect aanpakt:
-
Symptoomniveau – zichtbare of onzichtbare gedragingen zoals angst, somberheid of vermijdingsgedrag.
-
Systeemniveau – hoe de cliënt functioneert binnen zijn sociale omgeving.
-
Persoonlijkheidsniveau – het temperament, de basisbehoeften en de innerlijke beleving.
-
Groeiniveau – het vermogen van de cliënt om te veranderen, zichzelf te begrijpen en te ontwikkelen.
Een integratieve aanpak erkent al deze niveaus en benut ze in samenhang.
Van fragmentatie tot samenhang
Traditionele psychotherapiescholen richten zich vaak op één niveau. Zo focust gedragstherapie meestal op symptomen, terwijl systeemtherapie kijkt naar de rol binnen relaties. Dit leidde lang tot verwarring en schijnbare tegenstellingen tussen stromingen. Vanuit een integratief perspectief blijken die verschillen eerder complementair dan tegenstrijdig: ze behandelen elk een ander deel van dezelfde puzzel. Therapie op het ene niveau beïnvloedt bovendien automatisch ook de andere niveaus.
Wat doet een integratief therapeut anders?
Een integratief psychotherapeut weet op welk niveau hij werkt en kan vlot schakelen tussen benaderingen, afhankelijk van wat de cliënt op dat moment nodig heeft. Bijvoorbeeld:
-
Starten op symptoomniveau met gedragstherapie.
-
Dan evolueren naar cognitief niveau met focus op overtuigingen en zelfbeeld.
-
En tenslotte ruimte maken voor persoonlijke groei via existentiële of experiëntiële technieken.
Deze brede aanpak zorgt voor diepere en duurzamere verandering, afgestemd op de unieke situatie van elke cliënt.
Medische en psychologische aanpak gaan hand in hand
Een belangrijk inzicht binnen het integratieve model is dat medicamenteuze behandelingen en psychotherapie elkaar niet hoeven tegen te spreken, maar juist kunnen versterken. Medicatie kan bijvoorbeeld helpen om de ergste symptomen te verlichten, zodat er ruimte ontstaat voor psychologisch werk op een dieper niveau. Zo ontstaat een synergetisch geheel waarin meerdere interventies samen bijdragen aan herstel en groei.
